Listwy przypodłogowe 3w1: ukryta wentylacja wyporowa, magistrala 48 V DC i światłowód w jednym systemie
Czy jedna listwa przypodłogowa może poprawić jakość powietrza, uprościć okablowanie i przyspieszyć internet bez Wi-Fi? Nowy typ profili 3w1 łączy nawiew wyporowy przy podłodze, magistralę zasilania 48 V DC oraz kanał na światłowód i niskoprądowe przewody. Rozwiązanie jest niemal niewidoczne, działa cicho i wpisuje się w mikrodomy, biura domowe i mieszkania, gdzie każdy centymetr ma znaczenie.
Jak to działa – trzy funkcje w jednym profilu
1. Nawiew wyporowy przy podłodze
Listwa tworzy wąski kanał nawiewny, który wprowadza do pomieszczenia świeże, lekko chłodniejsze powietrze z prędkością 0,15-0,3 m s-1. Strumień rozlewa się po podłodze, wypierając zużyte i cieplejsze powietrze ku górze. Efekt to niższe stężenia CO2 w strefie oddychania i mniejszy przeciąg niż przy klasycznych kratkach nawiewnych wysoko na ścianie.
- Typowy przepływ: 8-20 m3 h-1 na 1 m listwy
- Spadek ciśnienia: 8-15 Pa przy 15 m3 h-1
- Akustyka: 21-26 dB(A) przy nominale – praktycznie niesłyszalne w salonie i sypialni
2. Magistrala 48 V DC
W rdzeniu listwy biegnie bezpieczne napięcie SELV 48 V DC, które zasila oświetlenie LED, czujniki, ładowarki biurkowe USB-C, rolety i małe urządzenia smart. Prąd stały redukuje straty na zasilaczach i eliminuje plątaninę adapterów.
- Sprawność: do +8-12% w porównaniu z wieloma zasilaczami 230 V AC
- Prąd roboczy magistrali: 5-15 A na segment, sekcje zabezpieczone bezpiecznikami DC
- Złącza: szybkozłączki IDC lub M8 DC, odgałęzienia co 50-100 cm
3. Kanał światłowodowy i niskoprąd
Osobna komora ochronna prowadzi światłowód FTTH, kable Ethernet, przewody audio i linie czujników. Dzięki temu internet światłowodowy może dotrzeć do telewizora, biurka czy konsoli bez wiercenia i bez strat Wi-Fi przez ściany. Brak emisji RF w przewodach to plus dla wrażliwych użytkowników.
- Promień gięcia światłowodu: ≥ 20 mm
- Przepusty modułowe: keystone RJ45, gniazda LC/SC w zaślepkach listwy
- Ekranowanie: przegrody z tworzywa i opcjonalna taśma Cu dla kabli audio
Budowa profilu i materiały
- Front dekoracyjny: MDF lakierowany, fornir dębowy lub anodowane aluminium
- Komora nawiewu: PVC trudnopalne z mikroszczelinami 3 x 20 mm co 50 mm
- Komora DC: listwa kablowa z uchwytami do przewodów 2,5-4 mm2
- Komora niskoprądowa: korytko na światłowód i CAT6A, z pokrywą serwisową
- Uszczelki akustyczne: EPDM pod i nad listwą – tłumienie drgań i nieszczelności
- Segmenty serwisowe: co 1,2-1,6 m – dostęp do bezpieczników i złącz
| Parametr | Wartość referencyjna | Uwagi |
|---|---|---|
| Wysokość x głębokość | 90 x 28 mm | Pasuje do większości ścian GK i tynków |
| Maks. przepływ na 1 m | 25 m3 h-1 | Przy Δp = 20 Pa |
| Prąd ciągły DC | 10 A | Przewód 2,5 mm2, spadek napięcia 1,6% na 10 m |
| Klasa ogniowa | B-s1,d0 | Front i rdzeń w wersji premium |
| Promień gięcia światłowodu | ≥ 20 mm | Bez ryzyka mikropęknięć |
Bezpieczeństwo i normy – co trzeba wiedzieć
- SELV 48 V DC – zgodnie z PN-EN 60364 napięcie bezpieczne, wydzielone bezpośrednio z zasilacza DC klasy II.
- Zabezpieczenia DC – każdy segment ma bezpiecznik topikowy DC lub wyłącznik nadprądowy DC, dodatkowo czujnik temperatury przy zasilaczu.
- Wentylacja – nawiew z listwy wymaga filtra w centrali lub w skrzynce rozprężnej. Prędkości w kanałach utrzymuj nisko dla ciszy.
- Izolacja komór – komora elektryczna jest fizycznie oddzielona od powietrznej. Przeloty uszczelnione, aby nie zasysać kurzu z kabli.
- Konserwacja – co 6-12 miesięcy przetrzeć mikroszczeliny i odkurzyć kanał przez panel serwisowy.
Planowanie układu – salon, biuro, sypialnia
- Salon i pokój dzienny: ciągły bieg listwy wzdłuż ściany medialnej – zasilanie LED, gniazda USB-C 140 W i światłowód do TV.
- Biuro domowe: odgałęzienie DC do biurka, oprawy task light 48 V i punkt LAN bez widocznych kabli.
- Sypialnia: cichy nawiew pod łóżkiem, zasilanie lampek i czujnika jakości powietrza bez przedłużaczy.
Reguła 70-30: 70% obwodu w ciągłym przebiegu dla równomiernego nawiewu, 30% na odgałęzienia i nisze.
Studium przypadku: mieszkanie 52 m2 we Wrocławiu
- Zakres: 19 m listwy 3w1, centrala nawiewna 120 m3 h-1, zasilacz 48 V 600 W, światłowód do stanowiska pracy i TV.
- Wyniki po 3 miesiącach:
- CO2 w salonie spadło z 1200 ppm do 750-850 ppm przy 4 osobach
- Hałas tła 24 dB(A) – brak buczenia
- Zużycie energii mniejsze o 31 kWh rok dzięki rezygnacji z 7 zasilaczy 230 V
- Opóźnienia w wideokonferencjach – znikome po przejściu na światłowód + LAN
DIY – montaż krok po kroku
Lista materiałów
- Profile listwy 3w1 z modułami serwisowymi
- Przewód DC 2,5 mm2 – czerwony i czarny, złączki IDC
- Zasilacz 48 V DC 600 W fanless + zabezpieczenia DC
- Kabel światłowodowy z patchpanelami LC lub SC
- Przewód CAT6A, keystone RJ45, gniazda USB-C PD 48 V
- Taśma uszczelniająca EPDM i kołki montażowe
Kroki montażu
- Wytrasuj bieg listwy 10-12 mm nad podłogą, sprawdź narożniki i przerwy dylatacyjne.
- Przymocuj uchwyty bazowe do ściany co 40-60 cm, poziomnica obowiązkowo.
- Ułóż przewód DC i korytko światłowodowe, wprowadź patchcordy z nadmiarem długości.
- Wstaw moduły serwisowe z bezpiecznikami DC i adapterami keystone.
- Podłącz nawiew do skrzynki rozprężnej lub mininawiewnika z filtrem F7.
- Zamknij front, dokręcając sekcje i uszczelki EPDM – test szczelności i głośności.
- Uruchomienie: pomiar spadków napięcia, test PD 140 W, sprawdzenie przepływu anemometrem.
Czas: 1 dzień dla 12 m we dwie osoby. Uwaga: prace elektryczne zostaw elektrykowi z uprawnieniami – dotyczy doboru zabezpieczeń i zasilacza.
Kosztorys i ROI
| Pozycja | Ilość | Cena jednostkowa | Wartość |
|---|---|---|---|
| Listwa 3w1 premium | 15 m | 180 zł m-1 | 2700 zł |
| Zasilacz 48 V 600 W | 1 szt. | 650 zł | 650 zł |
| Okablowanie DC i niskoprąd | kpl. | 420 zł | 420 zł |
| Moduły serwisowe i gniazda | 6 szt. | 120 zł | 720 zł |
| Połączenie nawiewu z centralą | kpl. | 550 zł | 550 zł |
| Razem | 5040 zł |
Szacowane oszczędności: 70-120 zł rok na energii zasilaczy + mniej awarii kabli i lepsze zdrowie dzięki świeżemu powietrzu. ROI finansowe 5-7 lat, korzyści komfortu – natychmiast.
Pro i kontra
| Aspekt | Pro | Kontra |
|---|---|---|
| Komfort | Cichy nawiew i równy rozkład temperatur | Wymaga filtracji i przeglądów |
| Elektryka | Mniej zasilaczy 230 V, porządek | Trzeba sekcjonować i zabezpieczać DC |
| Łączność | Światłowód bez strat i zakłóceń | Precyzja przy gięciu i terminacji |
| Estetyka | Ukryte funkcje, czyste ściany | Większa wysokość listwy niż standard |
| Budżet | Modułowość – można rozbudować | Wyższy koszt startowy niż zwykła listwa |
Integracje Smart Home
- 48 V DC + PD – gniazda USB-C na biurku z profilami mocy 20-140 W dla laptopów.
- Czujniki IAQ – CO2, VOC, wilgotność i temperatura zasilane z DC, automatyka podbija nawiew przy wzroście CO2.
- Mostek sieciowy – światłowód do routera w salonie, punkty LAN przy TV i konsoli, Wi-Fi tylko jako uzupełnienie.
Styl i wykończenie – dopasuj do wnętrza
- Aranżacje wnętrz: front fornirowany w rysunku jodełki – klasyka w salonie.
- Meble i dodatki: aluminiowy front szczotkowany – loft i biuro domowe.
- Pokój dziecięcy: front z nadrukiem tablicowym – rysunki kredą bez szkody dla listwy.
- Łazienka: wersja wilgocioodporna z anodą i uszczelkami silikonowymi.
FAQ – najczęstsze pytania
- Czy 48 V jest bezpieczne? Tak, to napięcie SELV. Mimo to wymagane są zabezpieczenia przeciwzwarciowe i prawidłowy przekrój przewodów.
- Czy mogę podłączyć listwę do istniejącej wentylacji? Tak, przez skrzynkę rozprężną i krótki odcinek kanału elastycznego z filtrem.
- Co z robotem sprzątającym? Mikroszczeliny mają 3 mm wysokości – nie kolidują z robotami i listwa nie zasysa kurzu z podłogi dzięki niskiemu podciśnieniu.
- Czy to działa w starych kamienicach? Tak, pod warunkiem równej ściany. Często stosuje się podkład dystansowy 5 mm i kotwienie chemiczne.
Wnioski i następny krok
Listwy przypodłogowe 3w1 to nie gadżet, lecz sprytna infrastruktura dla zdrowego, cichego i uporządkowanego domu. Zyskujesz świeże powietrze bez krat i rur na wierzchu, prosty prąd stały dla urządzeń i światłowód tam, gdzie naprawdę go potrzebujesz.
CTA: Zacznij od 1 pomieszczenia – najlepiej biura domowego lub salonu. Zrób szkic trasy, podziel magistralę na sekcje i zaplanuj dwa punkty serwisowe. Po pierwszym odcinku rzadko kto wraca do tradycyjnych listew.
