Listwy przypodłogowe 5w1 – ukryte okablowanie, ciche nawiewy, mikroakustyka, LED i czujniki w jednej bazie
Czy listwa przypodłogowa może stać się sercem inteligentnego i uporządkowanego domu? Tak, jeśli połączysz w niej pięć funkcji, które zwykle rozrzucamy po całym wnętrzu. Trend mikro-mieszkań, porządek bez kucia ścian i cicha wentylacja sprawiają, że system listwy 5w1 to świeży kierunek w aranżacji i modernizacji mieszkań, biur domowych oraz korytarzy.
Czym jest system listwy przypodłogowej 5w1
- Okablowanie ukryte – separowane kanały dla 230 V, niskiego napięcia 24 V SELV oraz danych.
- Cichy nawiew przy podłodze – szczelinowy dyfuzor do nawiewu wyporowego LLD, współpraca z wentylacją lub mini wentylatorami.
- Mikroakustyka – wbudowany absorber i mini rezonatory Helmholtza redukują pogłos w paśmie 160-400 Hz.
- LED graze – liniowe oświetlenie podkreśla strukturę ściany, działa jako nocne i nawigacyjne światło.
- Czujniki Smart Home – temperatura, wilgotność, CO2, VOC, PM2.5, obecność – zasilane 24 V i zintegrowane z Matter, Thread lub Zigbee.
Budowa modułowa – jak to się składa
- Korpus – aluminium 6063 T5 lub MDF HDF, wysokość 80-120 mm, głębokość 20-35 mm, front magnetyczny lub klik, serwis bez narzędzi.
- Przegrody kablowe – co najmniej 3 komory: 230 V, SELV 24 V, data. Minimalna odległość między 230 V i SELV 5 mm + osobne przepusty. Zgodność z zasadami PN-EN 61386 – prace 230 V wykonuje elektryk.
- Moduł akustyczny – perforowana listwa wewnętrzna + filc PET 6-12 mm, lokalne komory 0,2-0,6 l działające jak rezonatory.
- Dyfuzor nawiewu – szczelina 8-12 mm z lamelami, 6-12 m3/h na 1 m listwy, hałas poniżej 20 dB(A) przy 20 Pa.
- LED 24 V – 9-14 W/m, CRI 90+, CCT 2700-4000 K, mleczny dyfuzor, opcjonalnie czujnik światła do autoprzyciemniania.
- Czujniki – moduły CO2, RH, VOC, PM2.5, temp., czujnik zalania w strefach mokrych, przycisk scen dotykowy.
- Końcówki i narożniki – łączniki elastyczne do ścian o nierównościach, dylatacje co 5-7 m w wersji aluminiowej.
Dlaczego to działa – 3 kluczowe punkty wiedzy
1. Rezonator Helmholtza w mini skali
Komora V połączona szczeliną A i długością gardzieli L tworzy filtr pochłaniający przy częstotliwości f ≈ (c / 2π) × √(A / (V × Leff)). Dla komory 0,4 l na 1 m listwy, szczeliny 10 mm × 1 000 mm i Leff 15 mm, rezonans plasuje się około 180-220 Hz. Efekt praktyczny: przy ścianach z betonu i panelach na podłodze spadek RT60 w zakresie 160-315 Hz o 0,1-0,2 s i subiektywnie mniej dudnienia przy rozmowie i muzyce.
2. Nawiew wyporowy przy podłodze
Chłodne powietrze wprowadzone nisko powoli wypiera nagrzane i zanieczyszczone ku górze. Skutkuje to niższą prędkością strug przy głowie, mniejszym unoszeniem kurzu oraz lepszą stratyfikacją temperatury – zwykle 1-2 K różnicy między posadzką a wysokością oczu. W małych mieszkaniach daje to odczuwalny komfort bez silnego ruchu powietrza.
3. Światło typu graze
Listwa LED przy podłodze oświetla ścianę pod małym kątem, eksponując tynk, fornir lub beton architektoniczny. 3-5 W/m wystarcza na nocną nawigację w korytarzu, 9-12 W/m tworzy efekt sceniczny w salonie. Z czujnikiem ruchu światło płynnie prowadzi po domu bez oślepiania.
Zastosowania – od salonu po hol
- Salon i pokój dzienny – delikatny nawiew w strefie wypoczynku, światło akcentowe pod ścianą TV, czujnik CO2 do sterowania nawiewem.
- Sypialnia – światło nocne low-glare, mikroakustyka ogranicza dudnienie, czujnik wilgotności wspiera mikroklimat snu.
- Biuro domowe – kanały kablowe dla zasilaczy i LAN, LED 4000 K jako oświetlenie obrysowe, czujnik VOC informuje o konieczności wietrzenia.
- Przedpokój i hol – odporne fronty aluminium, prowadzenie gości światłem, ukryte listwy zasilające do sprzątania robotem.
- Kuchnia i jadalnia – prowadzenie przewodów do wyspy, czujnik zalania, LED jako ciepła poświata wieczorem.
- Pokój dziecięcy – SELV 24 V, zaślepki bezpieczeństwa, miękkie światło nocne, minimalny ruch powietrza.
- Łazienka – wersja anodowana, czujnik zalania, LED IP65, nawiew strefy przy podłodze dla szybszego schnięcia.
Przykładowa specyfikacja – salon 12 m2
- Długość listwy: 10 m obwodu, wysokość 100 mm, aluminium czarne mat RAL 9005.
- Nawiew: 70 m3/h łączny, 7 m3/h na 1 m – szum tła poniżej 20 dB(A).
- LED: 10 W/m, 3 000 K, CRI 95, sterowanie DALI lub PWM 24 V.
- Czujniki: CO2, PM2.5, temp./RH – integracja z Home Assistant przez Thread.
- Okablowanie: przewody 3 × 1,5 mm2 dla 230 V, magistrala SELV 2 × 0,75 mm2, skrętka CAT6 dla danych – w oddzielnych komorach.
Zalety w pigułce
Funkcja | Opis | Praktyczny efekt |
---|---|---|
Ukryte kable | Trzy osobne kanały, front serwisowy | Bez kucia ścian, porządek na lata |
Cichy nawiew | Szczelina 8-12 mm, przepływ rozproszony | Komfort bez podmuchów, mniej kurzu |
Akustyka | Absorber + mikro rezonatory | Mniejszy pogłos w niskim środku |
LED | Światło graze CRI 90+ | Efekt premium przy małej mocy |
Smart | Czujniki jakości powietrza i ruchu | Automatyka w tle, zdrowszy mikroklimat |
Modułowość | Narożniki, mostki, dylatacje | Dopasowanie do każdego układu |
DIY – montaż 5 mb listwy krok po kroku
Materiały
- 5 mb listwy aluminiowej 100 mm z frontem magnetycznym.
- Taśma LED 24 V 10 W/m + zasilacz 120 W + sterownik PWM.
- Moduł czujników CO2/RH/Temp Thread lub Zigbee + zasilacz 24 V.
- Filc akustyczny PET 10 mm + perforowane insertki.
- Mini dyfuzor szczelinowy 10 mm z lamelami.
- Przewody: 3 × 1,5 mm2 (230 V), 2 × 0,75 mm2 (SELV), CAT6.
- Kołki, wkręty, poziomica, szablon na narożniki, uszczelka piankowa.
Kroki
- Wytrasuj linię 100 mm od podłogi, sprawdź równość ściany.
- Przyklej taśmę izolacyjną akustyczną na styk ściana – listwa.
- Przymocuj tylne uchwyty co 40-60 cm, pozostaw przerwy dylatacyjne co 5 m.
- Poprowadź przewody w odpowiednich komorach – 230 V oddzielnie od SELV i danych.
- Zamontuj insert akustyczny i dyfuzor nawiewny, podłącz przewody LED i czujniki.
- Test elektryczny i komunikacyjny – LED ściemnianie, odczyty czujników.
- Kliknij fronty, wyreguluj szczelinę nawiewu 8-10 mm, uszczelnij narożniki.
Bezpieczeństwo: prace na 230 V wyłącznie przez elektryka. Zachowaj separację SELV i użyj zabezpieczeń różnicowo-prądowych.
Budżet i zużycie energii
- Listwa aluminiowa: 220-360 zł/mb, MDF 85-140 zł/mb.
- LED 24 V: 35-70 zł/mb + zasilacz 120-220 zł.
- Czujniki: 150-450 zł za moduł CO2/RH/Temp, PM2.5 200-400 zł.
- Dyfuzor nawiewny: 60-120 zł/mb + ewentualnie mini wentylator kanałowy 24 V 150-300 zł.
- Szacunkowo: 5 mb komplet 1 600-3 200 zł w zależności od wykończenia i elektroniki.
- Energia LED: pas na 5 mb przy 10 W/m to 50 W – godzina świecenia to ok. 0,05 kWh, tryb nocny 2 W/m to 0,01 kWh/h.
Case study – korytarz 7 mb w mieszkaniu 48 m2 w Gdańsku
- Zakres: listwa 100 mm, LED 3000 K, czujnik ruchu, CO2 w salonie, nawiew 35 m3/h.
- Efekty po 4 tygodniach:
- RT60 korytarz 500 Hz: 0,65 s → 0,45 s.
- Średnie CO2 wieczorem: 1 200 ppm → 850 ppm dzięki automatycznemu boostowi nawiewu.
- Zużycie LED w trybie nocnym: 0,07 kWh/dobę.
Styl i wykończenie – dopasuj do swojego wnętrza
- Japandi – MDF lakier półmat RAL 9010, miękkie 2700 K, delikatna szczelina.
- Loft – aluminium anodowane czarne, LED 3000 K graze po betonie architektonicznym.
- Boho – fornir dębowy szczotkowany + dyfuzor w kolorze ściany.
- Minimal – zlicowany front bez widocznych łączeń, światło tylko w strefach ruchu.
Konserwacja i serwis
- Front na magnes pozwala szybko odkurzyć komory i sprawdzić przewody.
- LED 24 V na taśmie wymienisz bez demontażu korpusu.
- Czujniki kalibruj co 6-12 miesięcy, filc akustyczny odkurz delikatną szczotką.
Pro i contra
Aspekt | Pro | Contra |
---|---|---|
Montaż | Bez kucia ścian, serwis od frontu | Planowanie tras przed montażem mebli |
Akustyka | Poprawa w krytycznym paśmie 160-400 Hz | Nie zastąpi paneli sufitowych dla basu |
Oświetlenie | Niskie zużycie, wysoki efekt | Wymaga równej ściany dla ładnego graze |
HVAC | Cichy nawiew blisko strefy przebywania | Przepływy powyżej 12 m3/h na 1 m mogą zwiększyć hałas |
Koszt | Wiele funkcji w jednym elemencie | Punktowo wyższy koszt niż zwykła listwa |
Integracja Smart Home – automatyzacje, które mają sens
- CO2 > 1000 ppm – zwiększ nawiew i wyświetl dyskretne światło bursztynowe.
- Tryb nocny – 2 W/m, 10 procent mocy LED, aktywacja po zachodzie słońca z czujnika światła.
- Sprzątanie robotem – LED na zimno 4000 K jako marker trasy, listwa chroni przewody.
- Wykrycie zalania – powiadomienie i odcięcie elektrozaworu w łazience.
Ekologia i zdrowie
- Aluminium z recyklingu – wysoka trwałość i pełna przetwarzalność.
- Filc PET – z recyklingu butelek, bez włókien szklanych.
- LED – 50 000 h, mniejsza emisja ciepła niż tradycyjne źródła.
- Lepsza jakość powietrza – kontrola CO2 i VOC, mniejsza resuspensja kurzu.
FAQ – krótkie odpowiedzi
- Czy mogę sam zrobić instalację 230 V? Nie – zleć elektrykowi. SELV 24 V i LED możesz wykonać sam po konsultacji.
- Czy listwa pasuje do ścian krzywych? Tak – użyj podkładek i uszczelki piankowej, front maskuje drobne nierówności.
- Czy muszę mieć rekuperację? Nie – możesz użyć cichego mini wentylatora lub podpiąć do istniejących kanałów.
Wnioski i następne kroki
Listwa przypodłogowa 5w1 zastępuje kilka urządzeń jednocześnie – porządkuje kable, poprawia akustykę, delikatnie wentyluje i doświetla przestrzeń, a czujniki dbają o mikroklimat. Zacznij od pilotażu na 2-3 metrach w korytarzu lub przy ścianie TV. Jeśli efekt Cię przekona, rozszerz system na kolejne pomieszczenia. Chcesz checklistę materiałów i schematy połączeń 24 V – 230 V – danych? Skontaktuj się z lokalnym wykonawcą lub pobierz nasz wzór listy zakupów.